KIẾN THỨC VỀ HỆ THỐNG LỌC THỦY SINH

Lọc thủy sinh là một phụ kiện không thể thiếu để tạo nên một hồ thủy sinh đẹp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số kiến thức về hệ thống lọc dùng cho hồ thủy sinh. Một hệ thống lọc đúng tiêu chuẩn là rất cần thiết cho các hồ thuỷ sinh, vì ngoài các loại cây thuỷ sinh được trồng và nuôi dưỡng còn có cả các loài cá, tép sống chung trong đó. Việc cho cá ăn là điều cần thiết và bắt buộc, nhưng hệ quả là các tạp chất tồn lại, thức ăn dư thừa, chất thải của cá tép và các hợp chất hữu cơ là nguồn gốc phát sinh ra các loại khí độc và amoniac, phosphate gây hại cho cá tép và cây trồng trong hồ thuỷ sinh.

Khi các hợp chất và tạp chất hữu cơ tích luỹ cùng với các nguồn dinh dưỡng gia tăng trong nước, thì vi sinh vật có hại và cả có lợi cũng như rong rêu hại sẽ phát triển . Khi điều này xảy ra, chất lượng của nước sẽ xuống cấp rất nhanh, hồ rất dơ bẩn . Các loại vi sinh vật có lợi sẽ có khả năng phân huỷ một số tạp chất, độc tố, chuyển hóa khí độc phát sinh và làm cho môi trường nước tốt hơn và nước trong hơn. Các loại vi sinh vật này luôn có trong bất kỳ một môi trường sinh thái thu nhỏ và khép kín, chúng hiện diện khắp mọi nơi, nhưng để nuôi dưỡng và phát triển hệ vi sinh vật có lợi này chúng ta bắt buộc phải cần một hệ thống lọc sinh học thật hữu hiệu để có thể thanh lọc đi các độc tố và tạp chất trong nước .

Hệ thống lọc thủy sinh và dòng chảy của nước:

Hê thống lọc trong hồ thuỷ sinh có 2 nhiệm vụ chủ yếu :
1. Lọc nước qua các vật liệu lọc, nơi mà các vi sinh có lợi tồn tại và phát triển .
2. Tạo nên dòng chảy trong hồ thuỷ sinh.
Kết hợp 2 yếu tố quan trọng này một cách hiệu quả nhất và đem lại tác dụng cao nhất cho hồ thủy sinh. Việc sử dụng một bộ lọc thích hợp sẽ tạo nên hồ thuỷ sinh tuyệt đẹp và duy trì trong thời gian dài.

Điều kiện bắt buộc của 1 hệ thống lọc:

Hồ thuỷ sinh, chính là một môi trường sinh thái nhân tạo, việc xây dựng nó và duy trì sự cân bằng là do sự kết hợp của nhiều yếu tố như phân nền, hệ thống lọc, ánh sáng, các loại cá, tép cảnh và dòng chảy của nước. Sự hoạt động của các loại vi sinh vật có lợi là vô cùng quan trọng cho hệ thống lọc thủy sinh. Để có một hệ thống lọc thủy sinh hoàn hảo, thì hệ thống lọc sinh học cần phải được bổ sung các loại vật liệu lọc tốt có khả năng nuôi dưỡng và phát triển các loại vi sinh có lợi.

Một hệ thống  lọc thủy sinh tốt thì phải không ảnh hưởng đế các yếu tố quan trọng khác trong hồ thủy sinh. Đầu tiên là yếu tố ánh sáng, hệ thống lọc không được che ánh sáng đèn. Ngoài ra còn 1 số yếu tố sau:

• Giảm thiểu phân rã của phân nền vào nước. Thế nên hệ thống lọc đáy sẽ không thích hợp cho hồ thuỷ sinh.
• Giảm tối đa sự thất thoát của khí CO2 trên mặt thoáng sau khi nước được bơm vào hồ, lọc tràn thường gây nên điều này.

Một hệ thống lọc ngoài có tên gọi là canister filter đáp ứng được tất cả các điều kiện mà tôi vừa đề cập, vì thế được sử dụng nhiều. Hệ thống lọc canister filter có đủ không gian để chứa các loại vật liệu lọc cần thiết và hoàn toàn là một chu trình lọc khép kín, không phân tán khí CO2. Nước được bơm đẩy đi và tuần hoàn qua ống vào và ống ra, lọc ko để trong hồ nên ánh sáng từ hệ thống đèn sẽ không bị che khuất.

Dòng chảy của nước trong hồ thủy sinh:

Một đặc tính quan trọng của các loại lọc ngoài như canister filter là tạo được dòng chảy vừa đủ trong hồ thuỷ sinh. Điều mà ta cần quan tâm là sử dụng đúng các loại vật liệu lọc và công suất của máy bơm phù hợp với kích thước của hồ thuỷ sinh. Ống dẫn nước ra của hệ thống lọc ngoài được dùng để tạo nên dòng chảy trong hồ. Nếu nước được bơm vào quá mạnh có khả năng làm sói nền và bật rễ các loại cây thuỷ sinh trong hồ .

Trong hồ thuỷ sinh, các loại máy bơm có công suất phù hợp rất quan trọng và hình dạng của ống dẩn nước vào bể cũng quan trọng không kém, vì chính nó sẻ giúp tạo nên dòng chảy thích hợp cho bố cục của bể thuỷ sinh. Thí dụ, các ống dẫn mà cá nhân tôi sử dụng là loại ống có phần đầu to hơn hay bè ra  hoặc ống nhiều tia nhỏ sẽ làm dòng nước chảy nhẹ đi.

Vị trí của ống dẫn nước vào và hướng của dòng chảy trong hồ sẽ thay đổi tuỳ thuộc vào bố cục (layout) của hồ thuỷ sinh. Trong hồ thuỷ sinh, việc trồng cây phía trước, giữa và sau tuỳ theo chiều cao thấp của cây thuỷ sinh. Ống dẫn nước vào sẽ được đặt hướng về các loại cây tầng thấp ở phía trước của bể, sẽ không bị ảnh hưởng nhiều. Dòng nước khi va chạm với thành kiếng phía trước của bể, lực chảy sẽ giảm đi nhiều và lan toả ra phía sau là nơi trồng các loại cây cao nếu không thì chúng sẽ bị ảnh hưởng nếu dòng nước được đẩy từ hệ thống bơm quá mạnh.

Trong trường hợp bố cục của hồ có khoảng không gian để trống bên tay trái hay phải, thì ta nên đặt ống dẫn nước vào ở vị trí đối nghịch với khoảng không gian đó, tạo nên luồng nước tự nhiên trong bố cục của hồ thuỷ sinh.

Nên đặt ống dẩn nước vào hồ ngay bên dưới mặt nước như vậy sẽ giảm sự phân tán và mất mát khí CO2, vì không khuấy động mặt nước.

Hệ thống lọc thủy sinh cho các bể lớn:

Vẫn có những hồ thuỷ sinh với kích thước lớn phải dùng hệ thống lọc tràn wet/dry filtration. Vì cột lọc tràn sẽ làm đảo lộn đến bố cục, sự sắp xếp trong hồ, loại lọc này chỉ nên dùng trong các hồ thuỷ sinh thật lớn .

Đây là hệ thống lọc đặc biệt của Sir Amano dùng cho những hồ thủy sinh lớn:

Hệ thống lọc thủy sinh này có khả năng lọc các tạp chất rất hữu hiệu, vì khả năng chứa các vật liệu lọc của sump tank bên dưới, và do cấu trúc của loại hệ thống lọc này sẽ tạo nên khả năng phân phối dưỡng khí O2 cho các vật liệu lọc bên dưới rất lớn. Tuy nhiên loại lọc này cũng sẽ làm phân tán hàm lượng khí CO2 rất nhiều. Một nhược điểm khác của hệ thống lọc wet/dry filtration cho hồ thuỷ sinh là sự hiện hữu của cột lọc tràn. Chúng ta phải tốn khá nhiều công sức để che khuất đi hộp lọc tràn này .Đồng thời trong các hồ thuỷ sinh quá khổ như thế này, các loại cá thường được nuôi chung là loài cá dĩa và cá ông tiên. Hai loại cá này ăn rất nhiều, và nhanh làm giảm chất lượng của nước.

Một phương án khác mà ta có thể áp dụng đó là chúng ta có thể dùng nhiều lọc ngoài canister như đã đề cập. Phương án này sẽ giải quyết ổn thoả yêu cầu khắc khe của các hồ thuỷ sinh khổ lớn, vì nếu không các hồ này sẽ có những vùng nước chết, tù đọng và không có dòng chảy hiệu quả. Nếu có nhiều lọc ngoài canister được sử dụng, thì bố cục của hồ thuỷ sinh nhìn sẽ tự nhiên hơn với dòng chảy vào hồ từ hai phía.

Bài được lược dịch từ internet và kiến thức từ bản thân.

Một số loại lọc thủy sinh các bạn có thể tham khảo tại: http://shop.saigonaqua.com/danh-muc/phu-kien-thuy-sinh/loc-thuy-sinh/